Эфект Балсанару

Як прэзідэнта Бразіліі занадта доўга пераконвалі ў небяспецы каранавіруса і да чаго гэта прывяло.

Колькасць ахвяр COVID-19 у Бразіліі перавысіла 24,5 тысячы чалавек, а колькасць хворых складае 391,2 тысячы. Краіна стала другой у свеце ў захворванні, і не ў апошнюю чаргу гэтаму паспрыяла палітыка прэзідэнта краіны Жаіра Балсанару, піша «Новое время».

Калі 26 лютага ў Бразіліі быў пацверджаны першы выпадак захворвання на каранавірусам, Міністэрства аховы здароўя краіны ўжо рыхтавалася да гэтага цягам двух месяцаў, піша Reuters у матэрыяле Special Report: Bolsonaro brought in his generals to fight coronavirus. Brazil is losing the battle.

У сярэдзіне сакавіка Бразілія ажыццявіла магутны ўдар па пандэміі каранавіруса: Міністэрства аховы здароўя загадала скасаваць круізы, заклікала адмовіцца ад маштабных мерапрыемстваў і ўвяло самаізаляцыю для прыбываючых з-за мяжы. Гэтыя захады пачалі дзейнічаць 13 сакавіка, усяго праз два дні пасля таго, як Сусветная Арганізацыя Аховы здароўя назвала гэта захворванне пандэміяй.

Аднак менш чым праз 24 гадзіны Міністэрства змякчыла сваю ўласную параду, спаслаўшыся на «крытыку і прапановы», атрыманыя ім ад грамадскасці. Паводле іншай інфармацыі, змена адбылося пасля ўмяшання начальніка канцылярыі прэзідэнта Балсанару, адзначае выданне.

«Гэтыя змены былі выкліканыя ціскам», - сказаў Хуліа Крода, эпідэміёлаг, які на той момант быў кіраўніком дэпартамента імунізацыі і інфекцыйных захворванняў Міністэрства аховы здароўя.

Хоць Балсанару і сам тэставаўся на каранавірус (пасля візіту ў ЗША заразіўся ягоны прэс-сакратар), 15 сакавіка, пасля атрымання негатыўнага выніку, прэзідэнт Бразіліі ўжо сустракаўся з натоўпам дэманстрантаў ля прэзідэнцкага палаца.

Супрацьдзеянне кіраўніка дзяржавы, якому ў той час надавалася мала ўвагі, стала паваротным момантам ва ўрэгуляванні крызісу федэральным урадам. Цягам шасці тыдняў Бразілія страціла двух міністраў аховы здароўя - адзін быў звольнены, а другі падаў у адстаўку. Гэта адбылося пасля іх публічных выказванняў аб тым, што яны не згодныя з дзеяннямі Балсанару ў барацьбе з вірусам.

У сваю чаргу, прэзідэнт, былы камандуючы войскам, даручыў вайскоўцам узначаліць барацьбу з каранавірусам. Так, сёння абавязкі міністра аховы здароўя часова выконвае Эдуарда Пазуэла, дзейны генерал войска без медыцынскай адукацыі.

«Што вы хочаце, каб я зрабіў?»

На думку Балсанару, падтрыманне эканомікі Бразіліі мае першачарговае значэнне ў гэтай сітуацыі. Прэзідэнт Бразіліі ніколі не вагаўся ў гэтай пазіцыі, сфармуляванай цягам вызначальных некалькіх дзён у сярэдзіне сакавіка, нягледзячы на ўнутраную і міжнародную крытыку ягонага абыходжання з крызісам і колькасцю загінулых.

Цяпер у Бразіліі назіраецца другая па велічыні ўспышка каранавіруса ў свеце пасля Злучаных Штатаў.

«І што? Што вы хочаце, каб я зрабіў?»,- адказаў Балсанару на пытанне журналістаў аб павелічэнні колькасці загінулых у Бразіліі.

Велізарныя памеры Бразіліі, недастатковае фінансаванне дзяржаўных лякарняў і беднасць насельніцтва з'яўляюцца ўразлівымі месцамі. Але ў краіне ёсць лепшыя навукоўцы-медыкі і кампетэнтны прыватны сектар аховы здароўя. І ў яго было некалькі тыдняў для падрыхтоўкі, бо вірус першым уразіў такія краіны, як Кітай і Італія.

Тыя, хто знаходзіўся на перадавой, думалі, што Бразілія была гатовая да адказу. Але гісторыя пачала разгортвацца паводле двух асноўных сцэнараў: супрацьдзеянне Балсанару супраць карантынных захадаў, адобраных Міністэрствам аховы здароўя, і няздольнасць урада забяспечыць масавае тэставанне.

Топ-чыноўнікі неаднаразова спрабавалі пераканаць Балсанару ўхваліць агульнанацыянальны карантын, аднак прэзідэнт адмовіўся, мяркуючы, што вірус неўзабаве пройдзе, і што медыцынскія работнікі перабольшваюць неабходнасць фізічнага дыстанцыявання, якое выявілася эфектыўным у іншых частках свету.

«Людзі не могуць заставацца дома, бо лядоўні пусцеюць», - заявіў ён.

Расставілі прыярытэты

Службовыя асобы не змаглі пераканаць Балсанару ў тым, што эканамічны стан Бразіліі залежыць у тым ліку ад таго, наколькі эфектыўна яна спраўляецца з надзвычайнай сітуацыяй у галіне грамадскай аховы здароўя.

Офіс прэзідэнта адмовіўся каментаваць, чаму ён палічыў эканоміку прыярытэтным кірункам. Аднак адзначаецца, што ўлады ва ўсёй Бразіліі сутыкнуліся з пратэстамі кансерватараў супраць блакаванняў, якія могуць стаць пагрозай для аднаўлення эканамічнага росту.

І ўсё ж эканамічныя дарадцы Балсанару, відавочна, не спяшаюцца ахапіць маштабы крызісу. Міністр эканомікі Паўла Гуэдэс, бескампрамісны прыхільнік свабоднага рынку, у сярэдзіне сакавіка сказаў CNN Brasil, што эканоміка краіны ў 2020 годзе можа «разумна вырасці на 2% або 2,5% пры падзенні свету» праз каранавірус.

Гэта прадказанне было далёкім ад ісціны. Вытворчая актыўнасць зазнала спад, беспрацоўе расце, а валюта Бразіліі сёлета абрынулася прыкладна на 30% у дачыненні да даляра. 15 траўня Barclays знізіў прагноз ВУП Бразіліі на 2020 год да -5,7% з -3,0%. Ён спаслаўся на «неэфектыўную» палітыку Бразіліі ў барацьбе з пандэміяй.

На гэты момант Міністэрства эканомікі прагназуе, што ВУП сёлета скароціцца на 4,7%. У ягонай заяве гаворыцца, што прагнозы развіваліся ў адпаведнасці з сур'ёзнасцю сітуацыі.

Некаторыя чыноўнікі таксама разлічвалі на тое, што высокая смяротнасць сярод паджылых людзей палепшыць эканамічныя паказчыкі Бразіліі, бо скароціць пенсійны дэфіцыт, паведамляе эпідэміёлаг Хуліа Крода.

Акрамя ўсяго іншага, краіну закранула бюракратыя і планы правесці масавае тэставанне на каранавірус праваліліся. На 12 траўня Бразілія зрабіла толькі 482 тысячы аналізаў. З дзясяткі краін з самым высокім паказчыкам смяротнасці ад COVID-19 толькі Нідэрланды пратэставалі менш людзей. Краіна, дзе колькасць насельніцтва ў 12 разоў меншая, чым у Бразіліі.