Нацбанк неўзабаве зноў знізіць стаўку рэфінансавання?

1 ліпеня ён ужо пайшоў на такі крок на даручэнне Лукашэнкі.

Ці быў гэты крок апраўданым і чаго варта чакаць найбліжэйшыя тыдні? Пра гэта піша сайт banki24.by.

1 ліпеня стаўка рэфінансавання абнавіла рэкордна нізкае значэнне - цяпер яна роўная 7,75% гадавых. Нацбанк Беларусі з'яўляецца крэдыторам апошняй інстанцыі для ўсёй фінансавай сістэмы. Праз узровень уласных ставак з аперацыямі з ліквіднасцю рэгулятар уплывае на стаўкі крэдытаў і дэпазітаў.

Звычайна, калі НБРБ хоча, каб крэдыты сталі больш даступнымі, ён памяншае стаўку рэфінансавання і стаўкі на аперацыях рэгулявання ліквіднасці. У сваю чаргу, узровень ставак рэгулятара залежыць ад інфляцыі і рэжыму грашова-крэдытнай палітыкі.

Праз крызісу ў сусветнай эканоміцы з вясны Нацбанк перайшоў ад нейтральнай да сярэдняй мяккай (стымулярнай) манетарнай палітыкі. Даволі мяккая палітыка неабходна, каб падтрымаць эканоміку і згладзіць негатыўныя наступствы рэцэсіі. У такім рэжыме цяпер працуе абсалютная большасць цэнтральных банкаў свету.

Даволі мяккая грашова-крэдытная палітыка значыць, што Нацбанк часова дапускае большае зніжэнне намінальных ставак у параўнанні з інфляцыяй, чым у стабільны перыяд. Калі не было б цяпер каранакрызіса, НБРБ не знізіў бы стаўку рэфінансавання спачатку на 100 базісных пунктаў (у траўні), а затым яшчэ на 25 (з 1 ліпеня).

Пры гэтым у Нацбанка застаецца мэта абмежавання гадавой інфляцыі ў 2020 годзе на ўзроўні 5%. Такім чынам, калідор развязанняў НБРБ са стаўкамі абмежаваны з аднаго боку крызісам, а з другога - мэтай стрымлівання інфляцыі.

Наступнае пасяджэнне ўправы Нацбанка, на якім прымуць пастанову аб стаўках, прызначанае на 12 жніўня. Да таго часу рэгулятар ужо будзе мець інфармацыю пра інфляцыю за 7 месяцаў і зыходзячы з гэтага будаваць прагнозы на будучыню.

У пятніцу Белстат апублікаваў звесткі чэрвеньскай інфляцыі. З гэтай статыстыкі можна зрабіць высновы аб грашова-крэдытнай палітыцы. Агульная інфляцыя ў гадавым вымярэнні ў чэрвені склала 5,2% супраць 4,9% у траўні.

Быццам бы адбываецца паскарэнне інфляцыі. Але гэты паказчык у Беларусі ўлічвае змены цэн і тарыфаў, якія рэгулююцца дзяржавай, а таксама скачкі цэн на садавіну і гародніну. Таму лепш глядзець, як змяняецца базавая інфляцыя, з якой выключаны кампаненты дзяржаўнага рэгулявання і сезонная валацільнасць.

З базавай інфляцыяй акурат усё ў парадку: у красавіку яна была роўная 4,5%, у траўні склала 3,9%, у чэрвені - 3,7%. У Беларусі ўжо 2 месяцы запар базавы індэкс цэн падае ў месячным вылічэнні: у траўні ён знізіўся на 0,1%, у чэрвені - на 0,05%. І гэта не звязана з дзяржаўным рэгуляваннем або сезоннымі зменамі коштаў садавіны і гародніны. 22 чэрвеня Нацбанк адзначаў, што «стрымлівае ўплыў дэзінфляцыйных чыннікаў мацней, чым прагназавалася».

Чэрвеньская статыстыка аб інфляцыі пацвердзіла гэтыя ацэнкі НБРБ. Што тычыцца рэгуляваных пазіцый, то ва ўладаў таксама ёсць поле для манеўру. Яшчэ ў траўні міністр антыманапольнага рэгулявання і гандлю Уладзімір Калтовіч казаў, што яго ведамства можа адкласці падвышэнне коштаў паслуг адукацыі, транспарту і сувязі.

Пры бягучай інфляцыі рэальная стаўка рэфінансавання складае блізу 2,4%. Калі Нацбанк знізіць стаўку на 25 базісных пунктаў у жніўні (да 7,5%), то рэальная стаўка складзе 2,1-2,2%. У Расеі рэальная стаўка ЦБ РФ зараз крыху вышэй за 1% (пры намінальным стаўцы 4,5% і інфляцыі крыху вышэй за 3%).

Пры гэтым у РФ сярод эканамістаў раздаюцца галасы, што ёсць рацыя знізіць намінальную стаўку да 4%. Калі глыбокі спад ВУП Беларусі захаваецца ў чэрвені-ліпені, у жніўні Нацбанк можа пайсці на новае зніжэнне стаўкі рэфінансавання.