«Чым далей, тым весялей становіцца»

Дзяржаўная вайна з коштамі ўжо прайграная.

У пачатку сакавіка ў Беларусі зноў падаражэла паліва - усяго на капейку, але ўжо пятым разам за год. Для параўнання: у 2020 годзе кошты паліва мяняліся 16 разоў, у 2019-м - 28.

Што азначае рост коштаў на паліва і стрымліванне коштаў на сацыяльна значныя тавары, разважае дырэктар кіруючай кампаніі «Проста» Аляксандр Малашка на Примусе, паведамляе «Салідарнасць».

- Калі раслі кошты газу і нафту, гэта было асноўным тлумачэннем, чаму растуць кошты паліва, потым кошты газу і нафты паніжаліся, урэшце, убачылі нават адмоўны кошт - у нас усё роўна кошты працягвалі расці і падвышацца. Нават калі летась адкрылі ў Беларусі два новыя радовішчы нафты - трэба гэта ж адзначыць, усім па капейчыне скінуцца, і кошты зноў раслі.

Заўсёды ў такіх выпадках ёсць адна вялікая, значная прычына: грошы патрэбныя! А цяпер трэба асабліва шмат грошай, таму чым далей, тым весялей становіцца.

Заявы Лукашэнкі на сустрэчы з кіраўніком Камітэта дзяржкантролю пра тое, што «трэба выпрацаваць у глабальным плане палітыку цэнаўтварэння, каб гэта нармальна выглядала», экспэрт параўноўвае са спробай персанажаў байкапісца Крылова стварыць квартэт:

- Перад намі прыклад таго, як можна 26 гадоў перасаджваць музыкаў, на вялікі рахунак, пакідаючы іх на тых жа месцах, і не зразумець за гэты час, што ёсць іншыя механізмы рэгулявання цэн, чым проста камандна-загадным тонам. Ужо ж усе выдатна ведаюць, што адбываецца пасля такой «фіксацыі коштаў» і хто за гэта павінен быў бы адказаць, але ніколі не адказвае.

Калі гучаць пасажы пра «ачумелыя» прыватнікі і пра тое, што калі «ў пачуццё не прывядзём прыватнікаў», то будуць працаваць толькі дзяржаўныя аптэкі - не здзіўлены. У нас заўсёды гаварылася пра прамую пагрозу нацыяналізацыі і пра тое, што толькі дзяржава ў асобе Аляксандра Лукашэнкі можа выратаваць калі не свет, то «гарадок» Менск і «кавалак зямлі» Беларусь.

Між тым Еўразійскі банк развіцця (ЕАБР) на фоне рашэння беларускіх уладаў замарозіць цэны на сацыяльна значныя тавары прагназуе ў сакавіку гадавую інфляцыю ў Беларусі на ўзроўні 8-8,5% і не выключае таварнага дэфіцыту.

- Дэфіцыт ужо ёсць, - адзначае Аляксандр Малашка. - Можа быць, ён не такі прыкметны ў Менску, але ж за колавай дарогай таксама ёсць жыццё, і ў райцэнтрах гэта ўжо адчулі. Досыць трохі ад'ехаць ад сталіцы і пераканацца: у мясцовых крамах асартымент тавару далёка не такі, і гэты працэс працягваецца, тым больш, з такой хуткасцю ўздыму грошай. Так што пакуль мы з еўразійскімі экспертамі пагодзімся што да чакання інфляцыі, але напраўду, думаю, яна будзе значна вышэйшай.

Наогул інструменты ацэнкі стану эканомікі ў Беларусі даўно не працуюць. Гэта мне і іншым кіраўнікам, эканамістам патрэбныя дакладныя лічбы для прыняцця правільных кіраўнічых развязанняў. А ў нас у краіне адзін чалавек усё ведае. Называе лічбу - і такое адчуванне, што ўсе астатнія нават перасталі падыходзіць крытычна і высвятляць, адкуль яна ўзялася, раз сказалі - ухваляем.

...Інфляцыйныя чаканні на сёння зашкальваюць, а значыць, працэс абясцэньвання нацыянальнай валюты працягваецца. Адзінае, што не мяняецца - ніхто ў вярхах не спрабуе знайсці нічога новага, ужываючы тое ж самае, чым яны карысталіся, і што не працавала папярэднія дваццаць шэсць гадоў.