Стэфановіч: Сёння ніхто не застрахаваны ад катаванняў

Беспакаранасць міліцыі прыводзіць да таго, што міліцыянты лічаць магчымымі такія метады вядзення следства, адзначыў праваабаронца.

«На жаль, у нас вельмі рэдка справы, якія тычацца катаванняў у праваахоўных органах, даходзяць да лагічнага завяршэння - да судовага працэсу і асуджэння вінаватых за перавышэнне службовых паўнамоцтваў. У прынцыпе, пры такіх абставінах у Віцебску, калі сталі вядомыя факты жорсткіх катаванняў у дачыненні да непаўналетніх, дзяржава не дала належную ацэнку дзейнасці міліцыянтаў. І вось такая беспакаранасць прыводзіць да рэцыдываў і да таго, што ў міліцыі адбываюцца жорсткія катаванні ў дачыненні да падазраваных і абвінавачаных», - заявіў сайту charter97.org намеснік кіраўніка праваабарончага цэнтра «Вясна» Валянцін Стэфановіч.

Па словах праваабаронцы, з-за беспакаранасці міліцыянты дапускаюць пры вядзенні следства прымяненне катаванняў:

«Тут можна ўспомніць два выпадкі ў Менску ў Ленінскім РУУС. Гэта выпадак з вартаўніком Васілём Сарочыкам, а таксама Паўлам Плаксай, які нядаўна быў асуджаны на 10 гадоў пазбаўлення волі, пры гэтым ён заяўляў і на судзе, і на папярэднім следстве, і адвакату пра тое, што падвяргаўся катаванням з боку супрацоўнікаў міліцыі, яму выклікалі хуткую дапамогу і шпіталізавалі. Таму, на жаль, праблема катаванняў застаецца актуальнай. І дзяржава павінна даваць гэтаму належную ацэнку і караць вінаватых. Інакш беспакаранасць прыводзіць да таго, што міліцыянты дапускаюць і лічаць магчымым такія метады вядзення следства, як катаванні».

Толькі нешматлікія выпадкі катаванняў становяцца вядомымі, адзначыў Валянцін Стэфановіч:

«Праблема катаванняў носіць вельмі латэнтны, утойлівы характар. Ахвяры катаванняў не так часта звяртаюцца ў органы пракуратуры і іншыя дзяржаўныя органы са скаргамі на тое, што яны сталі ахвярамі катаванняў. Не такія частыя выпадкі, калі ахвяры надаюць публічнасці факты катаванняў, звяртаюцца да праваабаронцаў. Гэта звязана з тым, што ў людзей вялікі недавер да прававой сістэмы. Людзі лічаць, што скарга сабе даражэй, што яны ў выніку атрымаюць яшчэ больш праблем».

І гэта няхітра, лічыць праваабаронца - асабліва гэта тычыцца людзей у месцах пазбаўлення волі:

«Натуральна, гэта зразумела, калі гэта тычыцца людзей, якія знаходзяцца ў месцах пазбаўлення волі або следчых ізалятарах, таму што там яны ў яшчэ больш хісткім становішчы. Яны лічаць, што лепш не пісаць скаргі, каб не зрабіць сваё становішча яшчэ горш. І гэтая праблема патрабуе вялікіх намаганняў і даследаванняў з боку праваабарончых арганізацый. Але ўсё гэта ўскладняецца адсутнасцю грамадскага кантролю за дзейнасцю міліцыі, спецслужбаў і пенітэнцыярнай сістэмы».

Сёння ў грамадскасці няма механізмаў кантролю за ўмовамі ўтрымання грамадзян у калоніях і ізалятарах часовага ўтрымання, распавядае эксперт:

«Праваабаронцы пазбаўленыя доступу ў месцы прымусовага ўтрымання грамадзян - не толькі ў турмы і калоніі, але і ў ізалятары часовага ўтрымання, цэнтры ізаляцыі правапарушальнікаў, міліцэйскія ўчасткі і г.д. Гэта значыць ва ўсе месцы, дзе прымусова ўтрымліваюць грамадзян, дзе яны тэарэтычна могуць падвяргацца бесчалавечаму абыходжанню і катаванням».

Немагчымасць такога кантролю прыводзіць да таго, што сёння ніхто не застрахаваны ад катаванняў, падкрэсліў Валянцін Стэфановіч:

«Адсутнасць такога грамадскага кантролю, сумесных камісій міліцыі і праваабаронцаў ўскладняе прафілактыку катаванняў. Адсутнасць супрацоўніцтва дзяржавы з міжнароднымі механізмамі, напрыклад, незапрашэнне ў Беларусь спецдакладчыка ААН па катаваннях і спецдакладчыка па Беларусі прыводзіць да такіх з'яў, калі ні адзін грамадзянін Беларусі не застрахаваны ад таго, што пры пэўных абставінах да яго будуць ужытыя катаванні».

Нагадаем, нядаўна Следчы камітэт (СК) спыніў расследаванне па крымінальнай справе супраць супрацоўнікаў Першамайскага РАУС Віцебска, якіх абвінавачвалі ў выбіванні прызнальных паказанняў у дзяцей пры дапамозе атвёртак і процівагазаў. Папярэдняе расследаванне па факце прымянення катаванняў аператыўнікамі расцягнулася на паўтара года і вось нядаўна галоўнае ўпраўленне СК паведаміла пацярпелым і іх сваякам аб спыненні расследавання «за адсутнасцю ў дзеі складу злачынства».