МАРГ, «Еўраопт» і «Два гусакі»

Ці парушаецца ў Беларусі антыманапольнае заканадаўства.

ТАА «Еўрагандаль», аператар найбуйнейшай у нашай краіне сеткі крамаў «Еўраопт», падало ў суд на МАРГ. Рэтэйлер дамагаецца скасавання пастановы міністэрства, у якой ён названы парушальнікам антыманапольнага заканадаўства, піша «Эканамічная газета».

Небяспечна быць самым танным

Яшчэ ў 2017 г. невялікая гомельская раздробная сетка з трох крамаў, якія працуюць пад брэндам «Два гусакі» (ТАА «Шырокіх»), пачала атрымліваць ад сваіх пастаўшчыкоў настойлівыя просьбы павысіць кошты альбо пагрозы прыпыніць адгрузкі.

У паведамленнях, якія паступалі праз электронную пошту і з дапамогай Viber, партнёры спасылаліся на маніторынг коштаў, які праводзіў найбуйнейшы раздробны гандляр.

Сэнс зваротаў быў лімітава просты: пастаўшчыкі баяліся пазбавіцца доступу на прылаўкі вялікай сеткі «Еўраопта». І некаторыя з іх у выніку спынілі адгрузкі сваіх тавараў на адрас ТАА «Шырокіх». Гэта пры тым, што апошняе гэтым партнёрам плаціла спраўна і іншыя свае абавязальніцтвы не парушала.

Вынікам трапляння названай інфармацыі ў МАРГ стала пастанова міністэрства ад 04.05.2019 № 186/37-2019 пра парушэнне антыманапольнага заканадаўства ТАА «Еўрагандаль».

Установа мяркуе вызначаным факт парушэння антыманапольнага заканадаўства, правёўшы расследаванне пасля скаргі ТАА «Шырокіх»; адзначыла, што раздробныя кошты ў гомельскай сетцы былі ніжэйшыя, і пасля патрабавання «Еўрагандаль» уваходныя кошты пастаўшчыкоў для сеткі «Два гусакі» былі павялічаныя альбо імі цалкам былі спыненыя адгрузкі тавараў.

Асноўныя доказы міністэрства – ліставанне прадстаўнікоў пастаўшчыкоў (усё яно раздрукаванае і заверанае натарыяльна), аналіз, разлікі і пацвярджэнне фактаў прыпынення адгрузак.

Якіх-небудзь наступстваў у выглядзе штрафу, прадпісання ці іншых захадаў уздзеяння пастанова не атрымала, бо з боку пацярпелага ад апісаных дзеянняў ТАА «Шырокіх» не вылучанае патрабаванне распачаць адміністрацыйны працэс.

Але найбуйнейшая раздробная сетка ўсё роўна дамагаецца прызнання згаданай пастановы МАРГ неабгрунтаванай і нематываванай. У сувязі з чым і звярнулася ў Вярхоўны Суд.

«Не вінаватая я, ён сам прыйшоў!»

Падрыхтоўчае судовае пасяджэнне паводле пазову ТАА «Еўрагандаль» да МАРГ пра аспрэчванне і прызнанне несапраўднай пастановы апошняга прайшло ў галоўнай судовай інстанцыі нашай краіны пад старшынством суддзі Караткевіч.

На думку ТАА «Еўрагандаль», антыманапольны орган няправільна і недастаткова ацаніў усе факты і не даказаў парушэнне. А раз так, няма і прыкметаў нядобрасумленнай канкурэнцыі:

«Відавочна, што канстатацыя дзяржаўным органам факту парушэння наўпрост закранае нашы інтарэсы як суб'екта, паколькі здольная негатыўным чынам адбіцца на рэпутацыі і на гаспадарчай дзейнасці», – заявіла прадстаўніца рэтэйлера.

Яна назвала непаслядоўным ліставанне гандлёвых прадстаўнікоў, якія размаўлялі пра ціск раздробнага гіганта на пастаўшчыкоў.

Толькі ў адным-двух лістах “АстраСінтэзам” згадваецца, што “Еўрагандаль” нешта патрабуе – падняць коштавую дыстанцыю альбо кошты для пастаўшчыкоў.

Само ТАА «АстраСінтэз» напісала, што з кампаніяй-уладальніцай «Еўраопта» не супрацоўнічала і не пастаўляла гэтую прадукцыю ў прынцыпе, а многія іншыя ўдзельнікі ліставання адмаўляюць інфармацыю пра нейкія патрабаванні, мяркуе «Еўрагандаль».

Усё ліставанне пастаўшчыкоў юрысты найбуйнейшай беларускай сеткі ўважаюць «асабістай інтэрпрэтацыяй» і факт свайго ціску на каго-небудзь катэгарычна адмаўляюць. Наадварот, кажуць пра спробы схаваць такім чынам яе ўдзельнікамі падачу выключна вялікіх зніжак ТАА «Шырокіх»:

«Незразумела, чаму нехта, набываючы ў вялікіх аб'ёмах, павінен плаціць значна даражэй, яшчэ і падаючы лагістыку? Тут рынкавыя стасункі. Калі пастаўшчык будзе даваць аднаму 5 руб., іншаму – 3 руб., любы задумаецца пра перагляд стасункаў».

Самі маніторынгі «Еўрагандаль» не ўважае нечым незвычайным:

«Гэта клопат пра тое, каб прадукцыя, якую мы набываем, была з разумным коштам. Гэта права любога пакупніка – даведацца кошт прадаванага тавару».

МАРГ: няма сумневаў, што ціск быў

Прадстаўнік антыманапольнага органа цвёрда прытрымліваецца сваёй першапачатковай пазіцыі:

«Звяртаем увагу, што склад нормы права, на няправільнае прымяненне якой спасылаецца пазоўнік, а менавіта – падп. 1.4 п. 1 арт. 16 Закона “Аб супрацьдзеянні манапалістычнай дзейнасці і развіцці канкурэнцыі” – дапускае наступныя дзеянні: заклікі і звароты да іншых суб'ектаў, іншыя дзеянні або пагрозу дзеяннем з боку гаспадарчага суб'екта непасрэдна або праз іншых асобаў, накіраваныя на стварэнне перашкодаў прадпрымальніцкай дзейнасці іншых асобаў».

Прадстаўнікі міністэрства акцэнтавалі ўвагу на тым, што ТАА «Еўрагандаль» патрабавала ўсталявання коштавай дыстанцыі ад канкурэнтаў, прычым не адпускнога кошту, а менавіта канчатковага кошту на паліцы. Пры гэтым яны спасылаліся на тлумачэнні прадстаўнікоў аднаго з пастаўшчыкоў – ТАА «АстраСінтэз» і натарыяльна заверанае электроннае ліставанне. Прадстаўнікі дзяржавы ўпэўненыя, што з яго наўпрост вынікае, што ТАА «Еўрагандаль» патрабаваў устанаўлення коштавай дыстанцыі – 10% ад канкурэнта.

Прадстаўнікі МАРГ паведамілі, што маюць і іншыя доказы – тлумачэнні супрацоўнікаў кампаніі «Караван», у якіх таксама паказваецца на тое, што ТАА «Еўрагандаль» патрабавала павышэння коштаў для ТАА «Шырокіх».

Акрамя таго, любы пастаўшчык зацікаўлены ў рэалізацыі максімальна высокага аб'ёму прадукцыі. Таму патрабаванне пра павышэнне раздробнага кошту ніяк не адпавядала камерцыйным інтарэсам пастаўшчыкоў і магло паўплываць на зніжэнне аб'ёму продажаў.

Калі казаць пра стандартную камерцыйную практыку – так, разумна, калі контрагент патрабуе для сябе скідак, выгаднага кошту. Але на момант прад'яўлення прэтэнзій аператару сеткі «Еўраопт» гэты рэтэйлер не размяшчаў і не мог размяшчаць звестак пра ўзровень адпускных коштаў для гомельскага ААТ «Шырокіх», а таксама пра іншыя важныя ўмовы камерцыйнага супрацоўніцтва, як перадаплата альбо наяўнасць запазычанасці. Таму ён у любым выпадку не мог аб'ектыўна ацэньваць, наколькі справядлівыя кошты пастаўшчыкоў.