Розуму заставалася на тры дні

Што ні робіць той фацэт - усё робіць ён тандэт.

«Маўчыце! - хацелася крычаць. - Марская фігура, на месцы ўстынь! Дайце спартоўцы прабегчы, не рухайцеся, не дыхайце». Не, заварушыліся. А ў выніку - як заўсёды. Беларускай дзяржаве - ганьба на ўвесь свет, Польшчы – спартоўка сусветнага класа ў каманду. Хто перамог у гэтым забегу? Не важна. Магла быць не Польшча, а Чэхія, да прыкладу. Або Аўстрыя, або Францыя. Важна, хто заўсёды ўсюды зазнае паразу, за што б ні браўся.

Калі выбары - то так, каб увесь свет ачмурэў ад нахабнай хлусні. Калі ЦВК - то Ярмошына. Калі мост - то разбураецца, не паспеўшы адкрыцца. Калі раскрытая змова - то Фядута.

Добра, застаюцца яшчэ «Еўравізія» і спорт. Тут, здавалася б, нашкодзіла цяжка. Добрых выканаўцаў у краіне поўна, добрых спартоўцаў яшчэ больш. Галоўнае - не перашкаджаць. Адправіць прыстойны калектыў або саліста на «Еўравізію» - і хай сабе спявае. Выбіраць было з каго. І выступілі б добра, і балаў у гэтым годзе Беларусі б гледачы адсыпалі цэлы мех проста таму, што беларусы - галоўныя ньюсмейкеры года. Нас паважаюць, нам спачуваюць, нам зычаць поспеху, нам дапамагаюць. Закрыць краіне доступ на «Еўравізію» сваімі рукамі - гэта трэба было вельмі пастарацца. Такое адчуванне, быццам усіх дзяржаўных ідэолагаў разам з вайсковымі кіраўнікамі сабралі, замкнулі на тры дні ў бункеры і сказалі: вось вам выступ усіх артыстаў, што ёсць у Беларусі, вызначыце самых убогіх з самай паскудны песенькай, каб ужо сапраўды нас туды не пусцілі. Ідэолагі падпарадкаваліся загаду і справіліся з задачай бліскуча, па-палітрукоўскі - іх жа таксама спецыяльна адбіраюць.

Зрэшты, нават у тыя гады, калі ад Беларусі на «Еўравізіі» выступалі нармальныя выканаўцы, кожны раз усё заканчвалася скандаламі і кур'ёзамі. То Пётр Ялфімаў пісаў скаргі ва УБЭП пра нямэтавае выдаткоўванне бюджэтных сродкаў, выдадзеных на падрыхтоўку да «Еўравізіі», бо велізарныя грошы ўляляшчылі ў не менш велізарныя прасціны, пад якімі на сцэне варушылася неапазнанае жаночае цела. То ў склад дэлегацыі ўключаўся Азаронак-старэйшы і атрымліваў аплявуху ад Філіпа Кіркорава. То Лукашэнка збіраў экстраную нараду з нагоды фальсіфікацыі галасоў адборачнага тура, а потым страчаныя галасы днём і ноччу шукаў следчы камітэт. Але да такой ступені агульнаеўрапейскай ганьбы неяк не даходзілі - балансавалі дзесьці на краі.

У гэтым годзе «Еўравізія» вугром выслізнула з рук і пакінула няздараў слухаць песні такіх жа няздараў дзе-небудзь у рэстарацыі «Лебядзіны» на тусоўках сям'і Лукашэнкі. Але ж была яшчэ і Алімпіяда. Вось тут, здавалася б, наогул нічога не трэба рабіць - ні палітвязняў з турмаў вызваляць, ні выбары праводзіць, ні высвятляць, хто якія лісты падпісваў і ў якіх тэлеграм-чатах быў. Дастаткова проста устыць і наогул не рухацца - і спартоўцы ўсё зробяць самі. Прабягуць, скокнуць, праплывуць, кінуць. Усё адно, колькі медалёў возьмуць і ці возьмуць наогул. У кожным выпадку выступяць, толькі не перашкаджайце, не лезьце са сваёй смеццевай кампетэнцыяй. Дык не ж - палезлі. Спартоўку, якая ўсяго толькі прафесійна пакрытыкавала спартыўных чыноўнікаў, паспрабавалі сілком вывезці з Токіё напярэдадні ейнага выступу. Ды яшчэ і 150 даляраў за выправу запатрабавалі вярнуць - напэўна АМАПу плаціць ужо няма чым.

У 1998 годзе ў той жа Японіі ўжо здарыўся беларуска-алімпійскі скандал. Тады Лукашэнка прыехаў у Нагана, стаў на лыжы разам з усёй сваёй світай і адправіўся катацца па рысавых палях. Гаспадар палёў, убачыўшы гоп-кампанію на лыжах ва ўласных уладаннях, выклікаў паліцыю. Тады сусветнай ганьбы ўдалося пазбегнуць, таму што, па-першае, вельмі мала хто ў свеце ведаў, хто такі Лукашэнка, а па-другое, ніхто не пацярпеў. Беларуская дэлегацыя заплаціла бюджэтнымі грашыма штраф за катанне, а гаспадар рысавых палёў быў не крыважэрны. Так што ў сусветныя навіны гісторыя не трапіла. І вось праз дваццаць з гакам гадоў японская паліцыя зноў спяшаецца на выклік.

Толькі цяпер замяць гісторыю не ўдалося. Таму што калі тады Лукашэнка ва ўяўленні навакольных быў звычайным хітрым дзецюком, то цяпер увесь свет ведае: гэта бяздарны адстаўны дыктатар, які атачыў сябе такой публікай, што ў яе прысутнасці становіцца няёмка нават заатэхнікам. І ўся гэтая кампанія саджае людзей проста таму, што не ўмее саджаць ні збожжа, ні дрэвы, ні кветкі. За што ні возьмуцца - або скандал, або смех на ўвесь свет.

А Крысціна Ціманоўская яшчэ прабяжыць сваю дыстанцыю. На наступнай Алімпіядзе. У складзе беларускай каманды. Пад бел-чырвона-белым сцягам. І тыя, хто аддаваў загад сілком вывозіць яе з Токіё (і яшчэ мноства іншых злачынных загадаў), магчыма, нават убачаць яе выступ - калі, вядома, у камеры будзе тэлевізар.

Ірына Халіп, спецыяльна для Charter97.org

Калі вам спадабаўся артыкул, вы можаце падтрымаць сайт Charter97.org наступным чынам:

РАЗЛІКОВЫ МУЛЬТЫВАЛЮТНЫ РАХУНАК ДЛЯ АХВЯРАВАННЯЎ:

Назва банка: Bank Millennium S.A.
Адрас: ul. Stanislawa Zaryna, 2A, 02-593, Warszawa
IBAN: PL 97 1160 2202 0000 0002 1671 1123
SWIFT: BIGBPLPW
Імя ўладальніка рахунку: Fundacja “KARTA ‘97”
рызначэнне аплаты: Darowizna na cele statutowe

Звязацца з намі можна праз адрас charter97@gmail.com