Марчук: Калі я, у мінулым генерал КДБ, за адзін стол з Пуціным сяду і ў вочы яму пагляджу, спытаю: «Хто цябе, дарагі, у зман увёў?»

Сёння на 81 годзе жыцця памёр Яўген Марчук - першы кіраўнік Службы бяспекі Украіны.

5 жніўня 2021 года стала вядома, што на 81 годзе жыцця памёр Яўген Марчук - першы кіраўнік Службы бяспекі Украіны ў 1991-1994 гадах, прэм'ер-міністр у 1995-1996 гадах, міністр абароны ў 2003-2004 гадах і прадстаўнік Украіны ў Трохбаковай кантактнай групе у Менску з 2018-га да 2019-га года. Прычынай смерці, паводле звестак СБУ, стала вострая сардэчна-лёгачная недастатковасць, якую абвастрыла каранавірусная хвароба.

Марчук неаднаразова даваў інтэрв'ю «Гордон». Апошні раз - увесну 2019 года, калі Яўген Кірылавіч асобна пагутарыў і з заснавальнікам выдання журналістам Дзмітрыем Горданам, і з галоўнай рэдактаркай партала Алесяй Бацман. Падаем вам самыя цікавыя цытаты Марчука, якія па гэты дзень не страцілі актуальнасць.

Пра спецслужбы

«Часам пачуць можна, што СБУ - той жа КДБ, але рэчаіснасці гэта зусім не адпавядае».

«За гады службы ў гэтай сістэме я пераканаўся: вельмі многія людзі, якія агентамі КДБ сталі, на гэтае супрацоўніцтва пайшлі зусім не па сваёй волі, не па сваім жаданні згаджаліся, а патрапіўшы ў залежнасць пад уплывам нейкіх пагроз або кампрамату...».

«Дакладна сказаць магу, што нават у часы КДБ я не памятаю, каб праслухоўванне больш за два месяцы доўжылася. І ты потым даказаць павінен быў, што гэта апраўданая».

«Каго, з якіх палітычных структур я завербаваў, каментаваць не магу».

Пра алігархаў

«Калі б прэзідэнтам [у 1999-м] я стаў, алігархату у тым выглядзе, у якім ён у нас цяпер ёсць, не было б. Людзі багатыя, як і ў любой іншай краіне, былі б, але не алігархі, і, дарэчы , тэхналогія ёсць, гэтага дамагчыся якая дазваляе, прычым без прыніжэння, без абразы».

Пра тое, што не стаў прэзідэнтам у 1999-м

«Калі б я стаў прэзідэнтам, для Украіны гэта дабром было б адназначна. Па-першае, таго, што з Крымам здарылася, я дакладна не дапусціў бы, бо прадвесці ўжо да 2014 года былі - тая ж Тузла ў 2003 годзе, не кажучы ўжо пра ўсе іншыя складнікі».

Пра прэзідэнта Зяленскага

«Да Зяленскага ў мяне вельмі пазітыўнае стаўленне - як да актора і да смелага чалавека, які пайсці на такі крок рызыкнуў, але чамусьці адразу асацыяцыя ўзнікае: вельмі добры металург нейрахірургам вырашыў стаць, прычым сёння».

Пра экс-прэзідэнта Кучму

«Былі б мірныя часы, не ведаю, якія б у нас з Леанідам Данілавічам адносіны былі. Мы нармальныя палітыкі, не маладыя людзі, і ў Менску ў нас праблем не было. Чаму? Таму што на адным полі. Вось тое, іншае поле, варожае, так? - а мы на ўкраінскім баку».

Пра анэксію Крыма

«У 1994 годзе ў нас адзін варыянт заставаўся - у Сімферопалі дэсант выкідваць і будынак СБУ захопліваць. Мы тады справіліся».

Пра Пуціна

«Я вось часам сабе ўяўляю, што б па Украіне на месцы Пуціна рабіў... Я ў вобраз Пуціна ўваходжу і разважаю, што задача ў яго Украіну раздрабніць і так зрабіць, каб адна частка і іншая доўга-доўга паміж сабой адносіны высвятлялі [... ] Самая галоўная магчымасць якая ў мяне ёсць? Ва Украіне дэмакратыя ў разгуле: на мове аўтарытарнага рэжыму - гэта хаос... Ну падабенства хаосу, так? Значыць, што мне, акрамя вайскоўцаў, актывізаваць трэба? Разведку. І адной, і другой, гэта значыць і вайсковай і знешняй выведцы, а таксама памежнай задачу паставіў».

«Калі я, у мінулым генерал КДБ, за адзін стол з былым падпалкоўнікам КДБ Пуціным сяду і ў вочы яму пагляджу, спытаю: «Хто цябе, дарагі, у зман увёў? Чаму расследаванне ты не правёў? Ясна ж, што аперацыя «Маларосіі» правал пацярпела. Ну, добра амбіцыі свае анэксіяй Крыма пацешыць, а колькі негатыву ты атрымаў? З пункту гледжання гістарычнага ты цалкам прайграў - Расея ізаляваная, ты ўжо з тых каму руку не паціснуць. Выкруціцца хочаш, так? О-о-о, тады размова асобная».

«Пуцін загуляўся. Па-мойму, ён не чакаў, што пасля Крыма яны на «Маларосіі» апякуць, мне здаецца, там запланавана было, што «Маларосія» - справа часу, як з Чачнёй зробяць. Хутчэй за ўсё, Пуцін нават расследаванне нейкае таемнае праводзіў: чаму праект «Новороссіі» праваліўся і хто ў тым, што на Данбасе зараз адбываецца, вінаваты, таму што ён жа ва-банк пайшоў».

Пра расейскую агентуру ва Украіне

«Агентура [расейскага] ўплыву ва Украіне нямала... Вядома, яны добра замаскіраваныя, на адпаведныя ўзроўні праведзеныя (маю на ўвазе, што нейкая палітычная частка яшчэ засталася)».

«Сёння Расея вельмі добра таму, што я называю - вы гэта таксама ведаеце! - «дзеянням пад чужым сцягам» або «пад прыкрыццём палітычнага сцяга» навучылася, што мы маглі назіраць падчас прэзідэнцкай і парламенцкай кампаній. Быццам бы пра Украіну клапоцяцца, нібыта а ну што тут такога? - ніякай здрады няма, а фактычна - дзеянні ў інтарэсах Расеі, славесная эквілібрыстыка».

Пра вайну ва Украіне

«Украіну захопліваць Расея не будзе - гэта ж вельмі шмат праблем пацягне. Знутры падарваць прасцей, гэта раз, а па-другое, развал справакуюць. Вось нам здаецца: як гэта такую краіну, як Украіна, разваліць можна? Досвед у расейцаў у гэтым, належнае ім аддаць трэба, маецца - прафесійна гэта вельмі моцная машына».

«Я ў сувязі з удзелам у Менскіх перамовах кожны дзень паўтара дзясяткі рознага роду інфармацыйных зводак атрымліваю, у тым ліку і пра тое, што на фронце адбываецца. Ой, не хацеў бы я, каб усё гэта ведалі, хоць быццам бы вайна на Данбасе - у публічнай сферы».

«Некаторыя кандыдаты выхваляюцца тым, што ведаюць сакрэт, як дамовіцца з Пуціным і як скончыць вайну... Хочаце я распавяду, што гэта за сакрэт? Сакрэт вельмі просты: капітуляцыя ці выкананне ўмоў, якія прама ці апасродкавана выстаўляе Расея».

Пра Будапешцкі мемарандум

«Чаму краіны-ўдзельніцы Будапешцкага фармату свае абяцанні ў дачыненні да Украіны не выканалі? А таму, што Украіна неабходнай настырнасці не выявіла».

«Некаторыя скептыкі кажуць, што ў Будапешцкім мемарандуме абавязанняў няма, - нічога падобнага! У яго назве слова assurance ёсць - гэта значыць запэўненне, а пункт другі пачынаецца так: падпісанты reaffirm their obligations - свае абавязанні пацвярджаюць! - што ніякая іх зброя, гэта значыць і неядзерная, супраць Украіны выкарыстана ніколі не будзе».

Пра Расею

«У гэта проста паверыць цяжка, хоць, ведаеце, чалавек на лепшае заўсёды спадзяецца - нават насуперак усёй гісторыі ўкраінска-расейскіх дачыненняў. Калі на гістарычны аспект перамыкацца, 300 гадоў узяць, усё ім мала, ніяк перажыць не могуць, што Украіна незалежная».

Пра будучыню Украіны

«Не ведаю, у які гіганцкі звон ударыць, каб наша грамадства зразумела: рэчы ёсць, дзе грызціся адзін з адным можна, але і іншыя ёсць - калі ўсім плячом да пляча ўстаць трэба».

«Ні Еўропа, ні Амерыка - ніхто з Расеяй ваяваць не будзе».