8 кастрычнiка 2024, aўторак, 17:28
Падтрымайце
сайт
Сім сім,
Хартыя 97!
Рубрыкі

Уручаныя Нацыянальныя прэміі за абарону правоў чалавека (Фота, відэа)

13
Уручаныя Нацыянальныя прэміі за абарону правоў чалавека (Фота, відэа)

Нацыянальная прэмія за абарону правоў чалавека была ўручаная сёння Хартыяй’97 вядомым праваабаронцам і былым палітычным вязням. У намінацыі «За асабістую мужнасць» былі ўзнагароджаныя Аляксандр Баразенка, Андрэй Кім, Сяргей Парсюкевіч і Галіна Юбко.

Нацыянальная прэмія за абарону правоў чалавека была заснаваная Хартыяй’97 у 1998 годзе. Сёлета ўзнагарода ўжо ўручалася ў 10-ы раз.

«Сёння мы ўжо ў 10-ы раз ўручаем Нацыянальную прэмію за абарону правоў чалавека. Паказальна, што гэта адбываецца напярэдадні вялікіх святаў, не толькі навагодніх. У наступным годзе адзначаецца 20-годдзе падзення Берлінскай сцяны. Я упэўнены, што і ў Беларусі нас чакаюць вельмі важныя і станоўчыя падзеі», -- заявіў, адкрываючы цырымонію, міжнародны каардынатар Хартыі’97 Андрэй Саннікаў.

Першым лаўрэатам, якому была ўручаная сёння прэмія, стаў Аляксандр Баразенка -- актывіст грамадзянскай кампаніі «Еўрапейская Беларусь», які 9 снежня 2008 года быў прысуджаны да 1 году абмежавання волі за ўдзел у акцыях пратэсту прадпрымальнікаў. Да суду малады апазіцыянер правёў два месяцы ў следчым ізалятары. Прэмію Аляксандру Баразенку ўручаў лідэр «Маладога Фронту» Зміцер Дашкевіч, які раней сам быў палітвязнем.

«Апостал Павал у лісце да рымлянаў піша: «Аддавайце тое, што ад вас патрабуюць». Чалавек, якому я буду ўручаць прэмію, маючы цудоўныя магчымасці ўладкаваць сваё жыццё, атрымаць добрую адукацыю, вярнуўся на Радзіму, каб не пакідаць за сабой ніякіх абавязкаў, як адзначыў сам. І не толькі вярнуўся, але і сваёй мужнасцю, знаходзячыся ў зняволенні, у турме, заклікаў сваіх паплечнікаў, беларускую моладзь, усё беларускае грамадства пазбавіцца страху. Потым, пасля суду, адзначыў, што гэтае беларускае сучаснае судзілішча падштурхнула яго на далейшую, яшчэ больш эфектыўную дзейнасць. Я жадаю Аляксандру Баразенку мужнасці, сілы і непахіснай веры», -- заявіў, уручаючы прэмію былому палітвязню, Зміцер Дашкевіч.

У адказ Аляксандр Баразенка заявіў: «Гэтая прэмія належыць усім маім паплечнікам, актывістам «Еўрапейскай Беларусі» і іншых моладзевых арганізацыяў, якія мне дапамагалі ў цяжкі час і якія зараз працягваюць змагацца за свабодную Беларусь».

Каардынатар Хартыі’97 Зміцер Бандарэнка ўручыў прэмію «За асабістую мужнасць» праваабаронцы Галіне Юбко. 3 гады таму ў сям'і гэтай жанчыны адбылася страшная трагедыя — была забітая і спаленая яе родная сястра Кацярына. Праваахоўныя ворганы адразу ж заявілі, што гэта няшчасны выпадак. Але Галіна Юбко сабрала і працягвае збіраць факты і доказы, на якія не звярнулі ўвагі ні следства, ні суд, і патрабаваць пакараць вінаватых у смерці яе сястры. Больш за тое, Галіна Юбко выратавала ад турмы аднаго з падазраваных у забойстве яе сястры. Мужчыну абвінавацілі ў здзяйсненні гэтага злачынства, і, знаходзячыся ў СІЗА, ён прызнаў сваю віну. Пазней ён распавёў, што ў ізалятары на яго аказваўся сур'ёзны ціск. Галіна Юбко змагла давесці да праваахоўных органаў інфармацыю аб невінаватасці гэтага чалавека, у якога да таго ж у момант здзяйснення забойства было алібі. Адначасова з расследваннем гібелі сваёй сястры Галіна Юбко дапамагае многім людзям, якія, як і яна, сутыкнуліся з прававым бязмежжам.

«Псіхолагі кажуць: калі ў вас ёсць праблема, дык самы лепшы спосаб яе вырашыць —гэта дапамагаць камусьці іншаму. Але гэта ўсё ў тэорыі, а калі ў жыцці здараецца страшная бяда, калі яна звязаная, магчыма, з чалавечым злачынствам, вельмі складана вытрымаць у такой сітуацыі, не зламацца, а спрабаваць шукаць праўду, спрабаваць дапамагаць шукаць праўду іншым людзям. Таму Нацыянальная прэмія ў галіне правоў чалавека за 2008 год у намінацыі «За асабістую мужнасць» уручаецца Галіне Юбко», -- заявіў Зміцер Бандарэнка.

Лаўрэат прэміі Галіна Юбко распавяла аб сваёй трагедыі і сваёй праваабарончай дзейнасці: «Так здарылася, што мне прыйшлося самой распачаць расследванне гібелі сваёй сястры. Я знайшла аднаго з саўдзельнікаў забойства, звярталася ва ўсе дзяржаўныя інстанцыі, нават звярталася ў адміністрацыю прэзідэнта. Я ўвесь час сутыкаюся з нашымі ўладамі, і з пракуратурай, і з судамі і кажу чыноўнікам проста ў вочы: наша судовая сістэма, нашыя ворганы пракуратуры ўжо дайшлі да найніжэйшай кропкі. Але я руплюся не толькі дзеля сябе -- дамагацца расследавання гібелі сваёй сястры, але і спрабую дапамагчы іншым людзям адстойваць свае правы».

Нацыянальную прэмію за абарону правоў чалавека моладзеваму лідэру, былому палітвязню Андрэю Кіму ўручыла кіраўнік «Праваабарончага альянсу», дэпутат Вярхоўнага Савета 13 склікання Людміла Гразнова. У красавіку 2008 годаАндрэй Кім быў прысуджаны да 1,5 гадоў пазбаўлення волі за адстойванне правоў прадпрымальнікаў падчас акцыі пратэсту. Палітвязень быў вызвалены ў жніўні 2008 года на патрабаванне беларускай і міжнароднай грамадскасці.

«У нашым грамадстве ёсць залатыя крупінкі. Ёсць людзі, якія гатовыя рызыкаваць, і не проста дзеля сябе, а дзеля ўсіх нас, ахвяруючы сваім здароўем, сваёй свабодай, сваімі роднымі. І я разумею, што такіх людзей няшмат і на іх трымаецца краіна, таму з вялікай радасцю ўручаю прэмію Андрэю», -- сказала Людміла Гразнова.

«Я думаю, што ахвяра, аб якой вы казалі, дапаможа даўжэй захоўваць веру ў людзей, таму што гэта вельмі важна зараз -- працягваць верыць», -- адзначыў Андрэй Кім, атрымліваючы ўзнагароду.

Кіраўнік беларускага «Свабоднага тэатра» Мікалай Халезін узнагароджваў былога палітвязня, лідэра прадпрымальнікаў Сяргея Парсюкевіча. Адзін з лідэраў прадпрымальніцкага руху, былы маёр міліцыі Парсюкевіч у красавіку 2008 года быў прысуджаны да 2,5 гадоў калоніі агульнага рэжыму. У турме на Акрэсціна, падчас арышту за ўдзел у мітынгу прадпрымальнікаў, апазіцыянер быў жорстка збіты ахоўнікам Аляксандрам Дулубам. Пазней супрацоўнік Акрэсціна, каб пазбегнуць абвінавачванняў у перавышэнні службовых паўнамоцтваў, сам абвінаваціў Парсюкевіча ў збіцці. Сваю віну прадпрымальнік не прызнаў. Палітвязень адбываў тэрмін у калоніі і быў вызвалены ў жніўні 2008 года.

«Зараз, на жаль, прынята лічыць, што ў краіне герояў няма. Гэта мадэль, якую нам прыўнесла ўлада, прыбіраючы ўсе прозвішчы, усе імёны з інфармацыйнага поля, акрамя аднаго. Але, тым не менш, я ведаю, што героі ёсць і іх так шмат, што пройдзе час, і мы ўсё захлынемся ў гэтым струмяні гераічных імёнаў, якія ўсе гэтыя гады робяць усё дзеля таго, каб у краіне нешта змянялася да лепшага. Я думаю, што чакаць нам засталося нядоўга, актыўна чакаць. І я ганаруся сёння, што мне даверана ўручаць гэтую прэмію і стаяць побач з гэтымі людзьмі. Сяргей Парсюкевіч – адзін з гэтых герояў. Я спадзяюся, што пройдзе крыху часу, і гэтыя людзі будуць на першых палосах газетаў, тых газетаў, дзе мы зараз бачым недарэчныя партрэты Колінага таты. Сяргей Парсюкевіч перанёс за апошнія гады столькі, колькі наўрадці выпадае абсалютнай большасці беларусаў. І тое, з якой мужнасцю, з якой сілай, з якой энергіяй, з якой зацятасцю ён змагаўся, з'яўляецца прыкладам для нас усіх, як трэба паводзіць сябе ў падобнай сітуацыі. Ганаруся, што магу ўручыць яму гэтую прэмію», -- сказаў Мікалай Халезін.

Лідэр прадпрымальнікаў у адказ падзякаваў усім, хто падтрымліваў яго, пакуль ён быў у зняволенні, хто не пакінуў у бядзе яго сям'ю.

«Выказваю велізарную ўдзячнасць за тое, што я быў падтрыманы, за тое, што была падтрыманая мая сям'я. Калі ўлады спадзяюцца на тое, што сілавымі метадамі можна запалохаць нармальных людзей і прыбраць іх з поля дзейнасці, дык наўрадці іх надзеі апраўдаюцца. Я лічу, што пасля таго, што зрабілі з намі, зваротнага шляху проста быць не можа. Я упэўнены, што нашая краіна стаіць на парозе вялікіх падзеяў. Засталося зусім няшмат да нашай перамогі. Я думаю, што ў наступным годзе ёсць вялікая верагоднасць, што жыццё нашае кардынальна памяняецца. І я, і мае сябры, зробім усё, што ад нас залежыць, каб гэта адбылося», -- заявіў Сяргей Парсюкевіч.

У намінацыі «За адстойванне прынцыпаў свабоды слова» Нацыянальная прэмія за абарону правоў чалавека была прысуджаная фотакарэспандэнту газеты «Наша Ніва» Юліі Дарашкевіч за яе працу па асвятленні падзеяў, якія адбываюцца ў Беларусі . Аднак на цырымоніі Юлія Дарашкевіч прысутнічаць не змагла з-за неабходнасці выконваць свае прафесійныя абавязкі.

Напісаць каментар 13

Таксама сачыце за акаўнтамі Charter97.org у сацыяльных сетках